Bí quyết tự học tiếng Anh ở nhà hiệu quả cho mọi trình độ

Trong thời đại hiện nay, Tiếng Anh là một “công cụ” không thể thiếu. Sở hữu tiếng Anh sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh rất lớn trong bất kỳ ngành nghề nào. Tuy nhiên, chi phí cũng như thời gian đầu tư cho tiếng Anh là không hề nhỏ, nhất là những người đang đi làm, bận rộn. Vì vậy mà tự học là lựa chọn tối ưu của rất nhiều người.

Hiểu được điều đó, IELTS The Tutors đã tổng hợp 10 bí quyết tự học tiếng Anh ở nhà cực kỳ hiệu quả và linh hoạt cho mọi trình độ, giúp bạn vừa biết cách chủ động học tập, vừa đạt kết quả tốt nhất.

Lợi ích khi tự học tiếng Anh ở nhà

Có nên tự học tiếng Anh ở nhà không? Câu trả lời chắc chắn là có, dưới đây là một số lợi ích của việc tự học:

• Linh hoạt theo lịch trình cá nhân: Bạn hoàn toàn chủ động sắp xếp thời gian học theo nhịp sống của riêng mình, dù là buổi sáng trước giờ làm, giờ nghỉ trưa hay buổi tối trước khi ngủ. Điều này giúp việc học trở nên nhẹ nhàng hơn, không bị áp lực về mặt thời gian như khi tham gia lớp học cố định.
• Học theo cách bạn muốn: Không có phương pháp học nào hiệu quả với tất cả mọi người. Tự học cho phép bạn chọn cách tiếp cận phù hợp nhất như xem video, nghe podcast, đọc blog hay luyện tập qua app. Việc tự điều chỉnh cách học theo sở thích cá nhân sẽ giúp bạn hứng thú hơn và dễ tiến bộ hơn.
• Tiết kiệm đáng kể chi phí: Thay vì đầu tư vào các khóa học đắt đỏ hay mất thời gian di chuyển, bạn có thể tận dụng hàng loạt tài nguyên miễn phí và chất lượng trên mạng như YouTube, BBC Learning English, hoặc các ứng dụng học tiếng Anh. Vừa tiết kiệm, vừa hiệu quả nếu bạn biết cách chọn lọc đúng tài liệu.
• Tăng tính chủ động và khả năng tự học: Khi tự học tiếng Anh tại nhà, bạn không chỉ cải thiện ngôn ngữ mà còn rèn luyện khả năng tự học, một năng lực quan trọng trong thời đại số. Việc biết cách đặt mục tiêu, tự theo dõi tiến độ và duy trì kỷ luật cá nhân sẽ giúp bạn phát triển tư duy độc lập, và có thể áp dụng với mọi lĩnh vực khác trong tương lai.

Bí quyết tự học tiếng Anh tại nhà hiệu quả

Đừng vội vàng, hãy kiên trì và đều đặn mỗi ngày

Nhiều người bắt đầu tự học tiếng Anh ở nhà với tâm thế rất quyết tâm, nhưng chỉ sau vài ngày hoặc vài tuần thì bỏ cuộc vì không thấy tiến bộ rõ rệt. Thực tế là: học một ngôn ngữ mới không giống như làm một dự án ngắn hạn, mà là hành trình dài hạn.

Thay vì học “dồn sức” vài tiếng một lúc, bạn nên học mỗi ngày một ít , 20 đến 30 phút đều đặn mỗi ngày có thể mang lại kết quả vượt trội hơn rất nhiều. Việc duy trì thói quen học nhỏ nhưng đều đặn giúp bạn hình thành phản xạ với ngôn ngữ và giảm nguy cơ “quên sạch” sau vài tuần bỏ bê.

Tự học tại nhà đồng nghĩa với việc bạn sẽ không có ai giám sát, vì vậy tính kỷ luật và sự kiên trì là điều bắt buộc.

Ghi nhớ từ vựng một cách có chiến lược

Từ vựng là nền tảng của mọi kỹ năng trong tiếng Anh, nếu bạn không có đủ từ để diễn đạt, bạn sẽ “bí” khi nói, không hiểu khi nghe và lúng túng khi viết. Nhưng học từ vựng không có nghĩa là bạn phải cố gắng nhớ hàng ngàn từ một cách máy móc.

Rất nhiều người tự học tiếng Anh tại nhà thường mắc sai lầm là cố gắng học thật nhiều từ trong thời gian ngắn, nhưng sau đó lại quên gần hết vì thiếu ôn luyện và không biết cách sắp xếp từ vựng. Thay vào đó, bạn nên học từ theo chủ đề (ví dụ: công việc, mua sắm, giao tiếp hàng ngày…) và ôn lại thường xuyên để giúp não ghi nhớ lâu hơn.

Một số phương pháp hiệu quả để học từ vựng:

• Viết từ ra giấy ghi chú hoặc flashcard.
• Luyện từ trong câu hoặc ngữ cảnh cụ thể thay vì chỉ học riêng lẻ.
• Sử dụng các app có tính năng nhắc ôn đúng thời điểm như Duolingo, Anki, hoặc Quizlet.
• Áp dụng nguyên tắc “ít nhưng chắc”: mỗi ngày chỉ học 5–10 từ mới, nhưng chắc chắn rằng bạn hiểu và có thể sử dụng được chúng.
• Take note các từ vựng hay khi nghe.

Với cách học này, bạn không chỉ nhớ lâu hơn mà còn tự tin sử dụng từ vựng đúng ngữ cảnh, thay vì chỉ học thuộc mà không dùng được.

Xem thêm: 100 từ tiếng Anh thông dụng nhất bạn nên biết

Nghe mọi thứ bằng tiếng Anh

Muốn nghe hiểu tiếng Anh giỏi, bạn cần làm quen với  phát âm tiếng Anh càng nhiều càng tốt. Giống như một đứa trẻ học nói, giai đoạn đầu chỉ cần nghe thật nhiều là đủ, dần dần não bộ sẽ tự hình thành khả năng nhận diện âm thanh, cụm từ, rồi đến cả câu hoàn chỉnh.

Bạn không cần phải giới hạn việc luyện nghe trong các bài nghe học thuật hay bài kiểm tra. Thay vào đó, hãy nghe mọi thứ bằng tiếng Anh bất cứ khi nào có thể: lúc nấu ăn, đi bộ, dọn nhà hay thậm chí trước khi đi ngủ. Điều quan trọng là bạn tạo cho tai mình môi trường tiếp xúc với tiếng Anh mỗi ngày, để tăng phản xạ và khả năng nghe hiểu tự nhiên.

Một số nguồn luyện nghe bạn có thể bắt đầu:

• YouTube: như BBC Learning English, VOA Learning English, hoặc các kênh tiếng Anh giao tiếp theo cấp độ.
• Podcast: chọn các podcast ngắn, dễ hiểu như “The English We Speak” (BBC) hoặc “ESLPod”.
• Phim ảnh, TV show: ban đầu nên chọn có phụ đề song ngữ hoặc tiếng Anh, sau đó dần chuyển sang không phụ đề.
• Nghe nhạc, tin tức quốc tế: giúp làm quen với ngữ điệu và từ vựng thực tế.

Gợi ý 4 bước luyện nghe hiệu quả dành cho người tự học:

• Nghe không phụ đề: Mục tiêu là làm quen với ngữ điệu và đoán nội dung tổng thể.
• Nghe để bắt ý chính: Tập trung nhận diện từ khóa và nội dung chính của từng đoạn.
• Nghe kèm phụ đề tiếng Anh: Đối chiếu với những gì mình nghe được, phân tích lý do vì sao có đoạn chưa hiểu.
• Nghe lại không phụ đề: Ôn tập lại và cảm nhận sự tiến bộ của bản thân.

Việc luyện nghe đều đặn mỗi ngày là cách tự học tiếng Anh tại nhà giúp bạn tự tin hơn khi giao tiếp, hiểu nhanh hơn trong các tình huống thực tế và cải thiện rõ rệt cả phát âm lẫn từ vựng. Quan trọng nhất, hãy bắt đầu với nội dung bạn thích, vì hứng thú chính là động lực bền vững nhất để duy trì việc học.

Xem thêm:

• Top 10 khóa học tiếng Anh online cho người đi làm tốt nhất
• Khóa học IELTS chất lượng cao

Học tiếng Anh qua video, phim ảnh

Phim ảnh và video không chỉ là công cụ giải trí, mà còn là một trong những phương pháp học tiếng Anh thực tế nhất. Không giống như sách vở hay tài liệu học thuật, video và phim ảnh phản ánh đúng cách người bản ngữ sử dụng tiếng Anh trong đời sống từ ngữ điệu, cách nối âm, từ vựng thông dụng cho đến biểu cảm, cử chỉ đi kèm.

Để tự học tiếng Anh tại nhà hiệu quả bằng phương pháp này, bạn nên:

• Chọn chủ đề bạn yêu thích: Nếu bạn thích ẩm thực, hãy xem các video dạy nấu ăn. Nếu bạn thích công nghệ, hãy theo dõi các kênh công nghệ bằng tiếng Anh. Khi nội dung hấp dẫn, bạn sẽ dễ duy trì thói quen hơn.
• Bắt đầu với phim quen thuộc: Hãy xem lại các bộ phim bạn đã từng xem bằng tiếng Việt, nhưng lần này chuyển sang tiếng Anh và có phụ đề. Bạn sẽ dễ dàng đoán nghĩa, nắm được bối cảnh và học từ vựng hiệu quả hơn.
• Ghi chú cụm từ hữu ích: Trong lúc xem, hãy chuẩn bị một cuốn sổ tay hoặc ghi chú trên điện thoại. Chép lại những câu, cụm từ hay, đặc biệt là những mẫu câu giao tiếp cơ bản. Sau đó, hãy thực hành lại bằng cách tạo tình huống sử dụng những mẫu câu này, hoặc nói lại trước gương.

Học tiếng Anh qua video và phim ảnh giúp bạn phát triển đồng thời cả kỹ năng nghe, nói và từ vựng. Nhưng quan trọng nhất là bạn được học trong trạng thái thoải mái và hứng thú, điều mà bất kỳ phương pháp học hiệu quả nào cũng cần có.

Luyện đọc tiếng Anh qua tin tức, báo chí, truyện tranh

Muốn sử dụng tiếng Anh một cách tự nhiên, trôi chảy và chuẩn ngữ cảnh, bạn cần có nguồn học phong phú, mà cụ thể là từ vựng, cấu trúc câu và cách diễn đạt trong đời sống thực tế. Trong đó, đọc tiếng Anh là một phương pháp cực kỳ hiệu quả mà lại dễ thực hiện hằng ngày.

Bạn nên đọc gì để cải thiện nhanh chóng?

• Tin tức quốc tế: Các trang báo uy tín như BBC News, The Guardian, Reuters hay The New York Times là nguồn đọc lý tưởng để học từ vựng học thuật, cấu trúc viết trang trọng và rèn luyện khả năng đọc hiểu ở trình độ cao.
• Bài viết blog hoặc truyện ngắn: Dành cho người học ở trình độ trung bình, nơi bạn tiếp xúc với ngôn ngữ gần gũi, thông dụng hơn.
• Truyện tranh tiếng Anh hoặc sách thiếu nhi: Rất phù hợp cho người mới bắt đầu vì văn phong đơn giản, từ vựng dễ hiểu và thường có minh họa giúp đoán nghĩa.

Cách đọc hiệu quả:

• Chọn nội dung phù hợp với trình độ và sở thích: Nếu bạn thích công nghệ, hãy đọc chuyên mục Tech. Nếu yêu thích văn hóa – đời sống, hãy chọn Lifestyle. Khi nội dung đủ hấp dẫn, việc đọc sẽ không còn là “nhiệm vụ” mà là thói quen bạn muốn duy trì.
• Đọc để hiểu ý chính, không cần hiểu từng từ: Tập trung vào việc nắm nội dung chính của bài đọc trước, sau đó mới quay lại tra cứu những từ vựng bạn muốn ghi nhớ.
• Ghi lại từ vựng và cấu trúc hay: Đừng chỉ học lẻ từng từ mà  hãy ghi chú cụm từ, câu ví dụ hoặc cả đoạn văn nếu thấy hữu ích. Việc ghi nhớ trong ngữ cảnh cụ thể sẽ giúp bạn vận dụng lại dễ dàng hơn khi nói hoặc viết.
• Tận dụng công cụ hỗ trợ: Có thể dùng từ điển Anh–Việt, ứng dụng đọc báo có tích hợp dịch, hoặc Google Translate với tính năng dịch đoạn văn, để đảm bảo bạn hiểu đúng nội dung.

Đưa tiếng Anh vào cuộc sống hằng ngày

Có một câu thành ngữ nổi tiếng trong tiếng Anh: “Use it or lose it”, nghĩa là “Không dùng thì sẽ mất”. Điều này hoàn toàn đúng khi nói về việc học ngôn ngữ. Nếu bạn không thường xuyên lặp lại và vận dụng những gì đã học, bộ não sẽ nhanh chóng quên đi, đặc biệt là các từ vựng, cấu trúc mới.

Vậy phải làm sao nếu bạn không sống trong môi trường nói tiếng Anh?

Câu trả lời rất đơn giản: Tự tạo môi trường cho chính mình! Bạn có thể tự học tiếng Anh tại nhà mỗi ngày bằng cách lồng ghép nó vào các hoạt động quen thuộc, dù bạn đang làm gì. Dưới đây là vài cách đơn giản ai cũng có thể thực hiện:

• Khi ở trong bếp, hãy thử gọi tên mọi thứ bằng tiếng Anh: stove (bếp ga), fridge (tủ lạnh), pan (chảo), knife (dao), boil water (đun nước), v.v.
• Khi chuẩn bị đi làm: I’m getting dressed, I’m putting on my shoes, I need my keys and wallet,…
• Khi ra đường: nhìn thấy đèn đỏ, bạn có thể nghĩ trong đầu Red light – Stop!.

Việc gọi tên và tự mô tả hành động này giúp bạn kích hoạt lại từ vựng đã học một cách chủ động và tự nhiên, thay vì chỉ học rồi để đó.

Sau một thời gian quen với việc gọi tên sự vật, hiện tượng bằng tiếng Anh, bạn có thể nâng cấp thói quen này bằng cách:

• Đặt câu với từ mới vừa học, ví dụ: Từ “saucepan” → I need a saucepan to cook the soup.
• Học từ loại và cụm từ liên quan:

• Từ hot (nóng) → học thêm scorching (nóng như thiêu đốt), boiling, sweltering…
• Từ cold (lạnh) → học thêm freezing, chilly, icy…

Những từ này khi học trong ngữ cảnh sẽ được ghi nhớ lâu hơn nhiều so với việc học đơn lẻ trong danh sách từ vựng.

Xem thêm: Học tiếng Anh giao tiếp cơ bản qua các tình huống thông dụng

Học ngữ pháp một cách có chọn lọc

Ngữ pháp là nền tảng quan trọng trong việc học tiếng Anh, nhưng không phải lúc nào bạn cũng cần “cày sâu cuốc bẫm” vào từng công thức, từng quy tắc một cách máy móc. Với người đi làm, người học giao tiếp hay những ai đang tự học trong quỹ thời gian hạn hẹp, học ngữ pháp nên theo hướng thực dụng và có chọn lọc.

Học theo cách truyền thống giúp ghi nhớ công thức, làm bài mẫu có thể giúp bạn làm bài kiểm tra, nhưng lại không giúp nhiều cho việc giao tiếp hay phản xạ thực tế. Bạn sẽ tốn rất nhiều thời gian cho những kiến thức ít gặp trong đời sống, trong khi những mẫu câu thường dùng lại chưa chắc được nắm vững.

Cách học ngữ pháp thông minh và hiệu quả hơn:

Chỉ học những điểm ngữ pháp thường gặp

Thay vì học hết tất cả các thì trong tiếng Anh, hãy bắt đầu với những thì dễ gặp nhất trong giao tiếp như:

• Hiện tại đơn (Simple Present)
• Hiện tại tiếp diễn (Present Continuous)
• Quá khứ đơn (Simple Past)
• Hiện tại hoàn thành (Present Perfect)

Ngoài ra, bạn cũng nên ưu tiên học những cấu trúc hay dùng như:

• Câu hỏi (What do you do? / Where are you from?)
• Câu điều kiện loại 1 (If it rains, I’ll stay at home.)
• Mệnh đề quan hệ đơn giản (The book that I bought is great.)

Tập thói quen “đọc hiểu cấu trúc” khi gặp trong thực tế

Khi đọc bài viết, nghe podcast hay xem video tiếng Anh, đừng chỉ quan tâm nội dung, hãy chú ý xem người bản xứ dùng cấu trúc gì. Ví dụ:

• I’ve been working here for five years. → thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn
• If I were you, I’d take the job. → câu điều kiện loại 2

Ghi nhớ bằng cách tái diễn đạt lại bằng lời của mình

Sau mỗi lần học một chủ điểm ngữ pháp, hãy thử tự nói lại bằng cách hiểu của bạn, ví dụ như: “Câu điều kiện loại 1 là dùng khi mình đang nói về điều có thể xảy ra trong tương lai, kiểu như mình cảnh báo hay đề nghị.”

Cách này giúp bạn biến kiến thức thành “của mình”, không còn cảm giác mơ hồ như khi chỉ học lý thuyết.

Một số website học ngữ pháp tiếng Anh chất lượng:

Xem thêm: Tổng hợp 10+ trang web học tiếng Anh miễn phí hay nhất

Ghi âm lại phát âm tiếng Anh

Phát âm là một trong những kỹ năng nền tảng quan trọng nhất khi học tiếng Anh, đặc biệt với người tự học tiếng Anh tại nhà. Nếu bạn muốn phát âm rõ ràng, dễ hiểu và tự tin hơn, luyện phát âm kèm ghi âm là một phương pháp cực kỳ hiệu quả mà bạn nên áp dụng sớm.

Trước hết, bạn cần làm quen và nắm vững bảng phiên âm quốc tế IPA (International Phonetic Alphabet). Đây là bước giúp bạn hiểu được cách phát âm chính xác của từng âm tiết, thay vì chỉ “đoán mò” theo cách viết. Hiện nay, có rất nhiều video hướng dẫn cách phát âm từng âm trong IPA kết hợp với khẩu hình miệng và ví dụ minh họa. Khi xem, bạn nên ghi chú lại và luyện nói theo từng âm, từng từ.

Sau mỗi lần luyện phát âm, hãy dùng điện thoại hoặc phần mềm thu âm để ghi lại giọng nói của mình. Sau đó, nghe lại và so sánh với phát âm mẫu để nhận ra lỗi sai. Đừng ngại nếu ban đầu bạn nói chưa chuẩn – việc nhận diện được lỗi là bước quan trọng để cải thiện. Việc thu âm còn giúp bạn theo dõi tiến bộ của mình qua từng tuần, từng tháng, từ đó tạo thêm động lực học.

Một số lỗi phát âm phổ biến bạn cần tránh:

• Không học bảng phiên âm IPA: Đây là lỗi cơ bản nhất nhưng cũng phổ biến nhất. Nếu không biết cách đọc phiên âm, bạn sẽ dễ nói sai và khó sửa khi phát hiện lỗi.
• Nhấn trọng âm sai: Trọng âm là yếu tố quan trọng trong cách phát âm từ vựng. Ví dụ, từ present nếu nhấn trọng âm ở âm đầu (/’prezənt/) sẽ là danh từ, còn nếu nhấn ở âm hai (/prɪ’zent/) sẽ là động từ. Nhấn sai trọng âm sẽ khiến người nghe hiểu lầm.
• Bỏ âm đuôi (ending sounds): Người Việt thường bỏ qua các âm đuôi như /s/, /t/, /d/, /k/,… vì tiếng Việt không có các âm này. Tuy nhiên trong tiếng Anh, âm đuôi có thể thay đổi nghĩa của từ. Ví dụ: thing – think – thin nghe rất giống nhau nếu bạn không phát âm đầy đủ.

Dành 15 phút luyện nói tiếng Anh mỗi ngày

Nói là một trong những kỹ năng quan trọng nhất giúp bạn sử dụng tiếng Anh linh hoạt và phản xạ tốt hơn. Tuy nhiên, với nhiều người Việt, đặc biệt là người tự học tiếng Anh tại nhà, đây lại là kỹ năng yếu nhất do thiếu cơ hội thực hành.

Thực tế, bạn hoàn toàn có thể luyện nói mỗi ngày mà không cần bạn học hay giáo viên, chỉ cần một chiếc gương và điện thoại có chức năng ghi âm là đủ. Hãy đứng trước gương để luyện khẩu hình, hoặc thu âm phần nói của mình, nghe lại để đánh giá phát âm, ngữ điệu và độ trôi chảy. Việc này giúp bạn nhận ra lỗi sai, từ đó cải thiện dần.

Quan trọng hơn, hãy tập nói ngay khi có ý tưởng trong đầu. Khi thấy một vật, hiện tượng, hay ai đó quanh bạn, hãy thử diễn đạt bằng tiếng Anh. Ví dụ: thấy trời mưa thì nói “It’s raining”, thấy một người dễ thương thì bật ra ngay “She’s cute!” Thói quen này giúp bạn chuyển sang tư duy tiếng Anh tự nhiên, không cần dịch từ tiếng Việt trong đầu.

Thời gian đầu, bạn có thể nói sai hoặc nói ngập ngừng, nhưng đừng lo. Quan trọng là duy trì thói quen ít nhất 15 phút mỗi ngày, bạn sẽ dần tự tin và nói tiếng Anh ngày càng mượt hơn.

Tập viết những gì bạn nghĩ bằng tiếng Anh

Viết là một kỹ năng đòi hỏi nhiều thời gian để rèn luyện và nâng cao. Nhưng cũng chính vì vậy, đây là cách hiệu quả giúp bạn hệ thống lại từ vựng, cấu trúc ngữ pháp và tư duy bằng tiếng Anh một cách sâu hơn.

Hãy bắt đầu bằng việc viết nhật ký mỗi ngày. Không cần dài hay cầu kỳ, chỉ cần vài câu ngắn ghi lại cảm xúc hoặc những việc bạn đã trải qua trong ngày, ví dụ như:  “Today I had a lot of work. I felt a bit tired, but I finished everything.”

Nếu bạn cảm thấy khó viết vì không đủ vốn từ, hãy đơn giản hóa suy nghĩ bằng các mẫu câu cơ bản, chẳng hạn:

• “I can cook dinner for my family.”
• “I can’t finish my homework today.”
• “I want to go to the park.”

Việc thực hành những câu đơn giản này mỗi ngày, dù chỉ 15 đến 30 phút cũng sẽ giúp bạn mở rộng vốn từ và làm quen với cách diễn đạt tiếng Anh một cách tự nhiên hơn.

Bạn có thể viết ra giấy, gõ vào điện thoại hoặc dùng các ứng dụng như Google Docs, Notion, hoặc đơn giản là một app ghi chú. Quan trọng nhất là hãy viết những gì bạn thực sự nghĩ, không cần cố gắng viết hay.

Tham gia các cộng đồng học tiếng Anh online

Khi bạn tự học tiếng Anh tại nhà, điều quan trọng không chỉ nằm ở phương pháp học, mà còn ở tinh thần học tập. Bạn cần kiên trì, giữ tâm lý tích cực và duy trì động lực lâu dài. Một trong những cách hiệu quả để làm điều này là tham gia các cộng đồng học tiếng Anh online.

Hiện nay có rất nhiều hội nhóm trên Facebook, Zalo, Telegram hay Reddit mà bạn có thể tham gia miễn phí. Đây là nơi bạn được kết nối với những người cùng mục tiêu, chia sẻ tài liệu, hỏi – đáp, thảo luận và tạo ra một môi trường học tập thân thiện, cởi mở. Việc thấy người khác cũng đang học và cố gắng sẽ tạo cho bạn cảm giác “mình không cô đơn trong hành trình này”, từ đó duy trì được động lực tốt hơn.

Trên đây là 10 bí quyết tự học tiếng Anh ở nhà đã được rất nhiều người áp dụng thành công. Mong rằng những chia sẻ này từ IELTS The Tutors sẽ tiếp thêm động lực, giúp bạn xây dựng một lộ trình học tập hiệu quả, bền vững và quan trọng nhất là luôn giữ được niềm vui khi học tiếng Anh mỗi ngày.